Skiing history – po polsku

Pierwszą pare nart do Zakopanego, a był to 1894 rok, przywiózł Stanisław Barabasz. Pionier narciarstwa w Zakopanem, pierwsze kroki na nartach stawiał daleko od Podhala, bo w okolicach wsi Cieklin na Podkarpaciu. To tam w 1888 r. miejscowy stolarz Poliwka zrobil mu pierwsze, prymitywne jeszcze, narty. Były wykonane z dwóch gatunków drewna: bukowego i jesionowego. W Wielki Piatek 1894 roku w towarzystwie krakowskiego kupca Jana Fischera odbyl pierwsza w historii narciarska wycieczke w Tatry. Trasa wiodla przez Kuznice i Hale Gasienicowa do Czarnego Stawu Gasienicowego. Poczatkowo Barabasz miał niewielu nasladowców, którzy dostrzegali uroki jazdy na blisko trzymetrowych deskach i przy pomocy przeszlo dwumetrowego kija bambusowego. W 1901 roku, kiedy zostaje dyrektorem Szkoly Przemyslu Drzewnego, wtedy to przenosi sie na stałe do Zakopanego i wraz z uczniami wyprodukował kilkanascie par nart podobnych swoim.
Poczatkowo sprzet narciarski produkowano własnymi chalupniczymi sposobami, nie było też podreczników ze wskazówkami o technice zjazdów, zwlaszcza w stromym terenie. Do odpychania służył bambusowy kij. Buty do nart przymocowywano za pomoca skórzanych rzemieni. Z biegiem lat kształt i wymiary nart, jak również wiazania narciarskie ulegały modyfikacjom i zróżnicowaniu w zależnosci od przeznaczenia. Z czasem bambusowy kij zastapiono dwoma kijkami. Ubiór pierwszych narciarzy nie róznil sie od tego, w jakim chodzili na co dzien. Nosilo sie wełniany swetr lub kożuszek, najchetniej serdak, bo nie przeszkadzał mieć swobodne rece przy manewrowaniu kijem.
Na głowie czapka barania lub pleciona wełniana, a nawet i melonik sie czesto widziało. Na nogach skórzane buty ale najchetniej sukniane kapce, bo przeciez zima i snieg. (…) Kobiety chetnie jezdziły w stroju miejskim, tylko na nogach mialy kapce, za to kapelusze były umojone wstazkami, piórami i kwiatami.
Dopiero z czasem narciarstwo zaczeło sie rozwijać. Coraz wiecej osób wyruszało na zimowe wedrówki po górach. Narty stały sie niezbedne przy zimowych wycieczkach wysokogórskich. Powstawały kluby. W 1910 roku na Hali Goryczkowej rozegrano pierwsze zawody, w których udział wzieło 150 narciarzy.
Pierwsza osoba, która rozpoczela produkcje nart w Zakopanem był Stanislaw Zdyb. Wykonywał kilkaset kompletów rocznie. Pózniej dzialałnosc rozpoczeły cztery wytwórnie nart: braci Aleksandra i Kazimierza Schiele, Józefa Fadena, Stanislawa Zubka i Franciszka Bujaka. Własny warsztat otworzył tez Izydor Gąsienica Łuszczek. Niektórzy skonczyli Szkołe Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, która kierował Stanisław Barabasz, który to oprócz normalnych zajęć uczył młodych chłopców fachowego jak na one czasy budowania nart, zachecał do uprawiania zimowego sportu i uczestnictwa w zawodach. Niemal wszyscy, zanim otworzyli swoje firmy, byli zawodnikami.

Historia Naszego Narciarstwa